آیا ایران دچار تورم ونزوئلایی خواهد شد؟
دولت هایی که به مانند ایران ، اقتصادی نفتی دارند فارغ از اینکه در کجای این کره خاکی قرار داشته باشند بر یک سبک و سیاق اداره می شوند.
دولت نفتی ، نفت را به فروش می رساند و دلار های حاصل از فروش نفت را در اختیار بانک مرکزی کشور قرار می دهد و بانک مرکزی نیز همان دلارها را دوباره در بازار آزاد به فروش می رساند و پول ملی را از بازار جمع آوری می‌کند .
این چرخه بی عیب و بی نقص ادامه پیدا می‌کند تا زمانی که درآمدهای نفتی بر اثر کاهش قیمت نفت کاهش پیدا می کنند .
اصلی در اقتصاد هست که شما هیچگاه نمی توانید به همان سرعتی که درآمد تان کاهش پیدا می‌کند هزینه های خودتان را نیز کاهش بدهید به همین دلیل هست که اقتصادهای نفتی در زمان کاهش درآمدهای نفتی دچار کسری بودجه می‌شوند ، همچنین هیچکدام از اقتصادهای نفتی دارای بانک مرکزی مستقل از حاکمیت نیستند البته بجز موارد بسیار نادری مانند نروژ…
بنابراین برای جبران کسری بودجه و پرداخت هزینه ها پول در بانک مرکزی چاپ می‌شود و این موجب بروز تورم در اقتصاد نفتی می‌گردد.
حال شما شرایطی را در نظر بگیرید که صادرات نفت در یک اقتصاد نفتی نه تنها کاهش پیدا کند بلکه بصورت کلی قطع شود مانند اتفاقی که در ایران و یا ونزوئلا بر اثر تحریم ها رخ داد در این شرایط بطور مرتب پول وارد چرخه اقتصاد می‌شود بدون آنکه دلاری وجود داشته باشد که بوسیله آنها بانک مرکزی بتواند ریال ها را جمع آوری کند و تورم موجود نتیجه می‌شود .
بنا به گزارش مرکز آمار ایران در حال حاضر کالاهای وارداتی تورم 550 درصدی را تجربه می‌کنند این درحالی هست که در همین مدت قیمت ارز تنها 60 درصد رشد داشته است بنابراین می‌توان این احتمال را داد که چنین تورمی به سایر بخش های اقتصادی نیز سرایت کند .
در حال حاضر دولت چند راهکار در اختیار دارد که می‌بایست سریعا از آنها استفاده کند.
نخست اصلاح نظام مالیاتی در کشور است دولت می‌بایست سریعا به سمت اداره کشور از طریق اخذ مالیات حرکت کند و در حالیکه ۸۰ ٪ از اقتصاد کشور در دست بنگاه های به اصطلاح خصولتی قرار دارد اخذ تصمیم به اداره کشور از محل درآمدهای مالیاتی احتیاج به عزم و اراده ای جدی از طرف حاکمیت دارد .
در مرحله دوم و تا زمان رسیدن به یک اقتصاد بر مبنای پرداخت مالیات دولت می بایست از طریق فروش اوراق قرضه و فروش سهام در بازار بورس نسبت به تامین منابع مالی خود اقدام کند البته پر واضح است که این واگذاری ها باید به شیوه ای درست و اصولی باشد و نه آنکه دولت حاضر به دست کشیدن از منافع خود نباشد و تنها از طریق دستکاری در بازار و زیان وارد کردن به سهامداران در صدد تحقق این امر برآید و در کنار همه اینها البته سعی به رسیدن به توافق با آمریکا جهت برقراری مجدد جریان صدور نفت می بایست در اولویت امور باشد.
اگر دولت جدید عزم و اراده و همچنین چالاکی لازم برای تحقق آنچه گفته شد را داشته باشد می‌توان امید به بهبود وضع تورم داشت.
و در غیر اینصورت ونزوئلایی شدن نرخ تورم در ایران شاید چندان هم دور از ذهن نباشد.
تحلیلگر، معامله گر و مدرس بازار های مالی
1400/04/30
