رئیس جمهور آمریکا آقای جوبایدن در مورد افغانستان وطالبان اظهار نظر بسیار صریحی کردند ایشان گفتند : هیچ کشوری توانایی ملت سازی در افغانستان را ندارد انگلستان در قرن نوزدهم در افغانستان شکست خورد و شوروی در قرن بیستم به این فهرست باید نام آمریکا را نیز اضافه کنیم. اما خروج نیروهای آمریکایی از منطقه واز جمله از افغانستان که همواره مطالبه اصلی مقامات کشورمان بوده است در مرحله اول مردم مظلوم افغانستان که احتمالا بار دیگر شاهد آغاز جنگ و ویرانی های ناشی از آن خواهند بود و در مرحله دوم ایران را تحت تاثیر قرار خواهد داد . دیر زمانی نبود که نیروهای داعش در یک قدمی تسخیر اربیل و رسیدن به مرزهای ایران بودند ، در آن زمان ایران به حمایت از نیروهای کرد عراق پرداخت و با کشاندن جنگ به داخل سوریه و البته با کمک و حمایت روسیه توانست مرزهای کشور را از نا امنی مصون نگهدارد و لازم به ذکر نیست که برقراری این امنیت و چندین سال جنگ نیابتی چه هزینه های مادی و انسانی سنگینی بر دوش ایران گذاشت . حالا اتفاقی که ایران سالها سعی در جلوگیری از به وقوع پیوستن آن داشت رخ داد و کمربند امنیتی که چند دهه برای ایجاد آن تلاش کرده بود شکسته شد و دشمنی که سعی میشد در مرزهای دور نگه داشته شود به پشت دروازه های شرقی ایران رسید ، آنهم در حالی که نزدیک به ۸۵٪ از خاک افغانستان را به تصرف خود در آورده است ، قندهار دومین شهر بزرگ افغانستان را تسخیر کرده ، و هرات در آستانه سقوط قرار گرفته است و ظاهرا هیچکس نیز توان ایستادگی در برابر این گروه را ندارد .
سالها قبل زمانیکه طالبان کابل را تسخیر کرد به وضوح از ایدئولوژی شیعه کشی سخن گفت و دیپلمات های ایرانی را که در کابل مستقر بودند به قتل رساند در آن زمان ایران نیروهای نظامی خود را به مرزهای شرقی گسیل کرد و ارتش ایران در آستانه ورود به خاک افغانستان بود . همچنین به یاد می آوریم زمانی را که با قدرت گرفتن داعش ایران تمام قد و از طریق نظامی در برابر آن ایستاد.
اما اینبار برخلاف دفعات گذشته یا توانی برای مقابله نظامی وجود ندارد ، یا عزم و اراده ای و یا آنکه شاید کشتیبان را سیاستی دگر آمده است .
در روزهای گذشته تهران محل اجلاسی با حضور نمایندگانی از گروه طالبان بود تا در خصوص آینده افغانستان به بحث و گفتگو پرداخته شود ، ظاهرا اینبار تهران تصمیم دارد از طریق گفتگو و مذاکره و نه از طریق جنگ و استفاده از نیروهای نیابتی به حل و فصل مشکل بپردازد . اما به عقیده من بیش از آنکه مذاکره با نمایندگان طالبان اهمیت داشته باشد باید چشم به مذاکراتی دوخت که در حال حاضر با عربستان در جریان است و امید داشت که آن مذاکرات به نتیجه برسد زیرا در صورت به نتیجه نرسیدن مذاکرات با عربستان رفتن طالبان به زیر چتر حمایتی دولت سعودی به هیچ عنوان دور از ذهن نخواهد بود و اینبار احتمالا ایران مجبور خواهد شد نه در سرزمین های دور بلکه درست در مرزهای شرقی خود با طالبان به نبرد بپردازد جنگی که در این سالها از آن با نام نبرد های نیابتی یاد میشود.
امری که در شرایط دشوار اقتصادی کنونی و تحریم های بین المللی برای ایران سخت و ناگوار خواهد بود و مشکلات اقتصادی کنونی را مضاعف خواهد کرد.
تحلیلگر، معامله گر و مدرس بازار های مالی
1400/04/20